Estas son las especies de moluscos opistobranquios conocidos actualmente en las costas de Cataluña (España) según Ballesteros et al. (2016) con modificaciones posteriores para incluir los nuevos hallazgos para Cataluña y los cambios taxonómicos propuestos por la bibliografía posterior:
Clase Gastropoda Cuvier, 1795
- Subclase Heterobranchia Burmeister, 1837
- Infraclase Euthyneura
- Subterclase Acteonimorpha
- Superfamilia Acteonoidea D’Orbigny, 1843
- Familia Acteonidae D’Orbigny, 1843
- Acteon monterosatoi Dautzenberg, 1889
- Acteon tornatilis (Linnaeus, 1758)
- Crenilabium exile (Jeffreys, 1870)
- Japonactaeon pusillus (Forbes, 1844)
- Rapturella globulina (Forbes, 1844)
- Familia Acteonidae D’Orbigny, 1843
- Superfamilia Acteonoidea D’Orbigny, 1843
- Subterclase Ringipleura
- Superorden Ringiculimorpha
- Superfamilia Ringiculoidea Philippi, 1853
- Familia Ringiculidae Philippi, 1853
- Ringicula auriculata (Ménard de la Groye, 1811)
- Ringicula buccinea Brocchi, 1814 †
- Ringicula conformis Monterosato, 1877
- Ringicula minutula Locard, 1897
- Familia Ringiculidae Philippi, 1853
- Superfamilia Ringiculoidea Philippi, 1853
- Superorden Nudipleura Wägele & Willan, 2000
- Orden Pleurobranchida
- Superfamilia Pleurobranchoidea Gray, 1827
- Familia Pleurobranchidae Gray, 1827
- Berthella aurantiaca (Risso, 1818)
- Berthella ocellata (Delle Chiaje, 1830)
- Berthella plumula (Montagu, 1803)
- Berthella stellata (Risso, 1826)
- Berthellina edwardsii (Vayssière, 1897)
- Pleurobranchus membranaceus (Montagu, 1816)
- Pleurobranchus testudinarius Cantraine, 1835
- Familia Pleurobranchaeidae Pilsbry, 1896
- Pleurobranchaea meckeli (Blainville, 1825)
- Familia Pleurobranchidae Gray, 1827
- Superfamilia Pleurobranchoidea Gray, 1827
- Orden Nudibranchia
- Suborden Doridina
- Infraorden Doridoidei
- Superfamilia Doridoidea Rafinesque, 1815
- Familia Dorididae Rafinesque, 1815
- Doris bertheloti (d’Orbigny, 1839)
- Doris ocelligera (Bergh, 1881)
- Doris pseudoargus Rapp, 1827
- Doris sticta (Iredale & O’Donoghue, 1923)
- Doris verrucosa Linnaeus, 1758
- Familia Discodorididae Bergh, 1891
- Aporodoris millegrana (Alder & Hancock, 1854)
- Baptodoris cinnabarina Bergh,1884
- Carminodoris boucheti Ortea, 1979
- Discodoris rosi Ortea, 1979
- Discodoris stellifera (Vayssière, 1903)
- Geitodoris planata (Alder & Hancock, 1846)
- Geitodoris portmanni (Schmekel, 1972)
- Geitodoris rubens (Vayssière, 1919)
- Jorunna evansi (Eliot, 1906)
- Jorunna onubensis Cervera et al., 1986
- Jorunna tomentosa (Cuvier, 1804)
- Paradoris indecora (Bergh, 1881)
- Peltodoris atromaculata Bergh, 1880
- Platydoris argo (Linnaeus, 1767)
- Rostanga rubra (Risso, 1818)
- Taringa faba Ballesteros et al., 1985
- Tayuva lilacina (Gould, 1852)
- Thordisa filix Pruvot-Fol, 1951
- Familia Cadlinidae Bergh, 1891
- Cadlina laevis (Linnaeus, 1767)
- Aldisa banyulensis Pruvot-Fol, 1951
- Familia Chromodorididae Bergh, 1891
- Felimare bilineata (Pruvot-Fol, 1953)
- Felimare fontandraui (Pruvot-Fol, 1951)
- Felimare orsinii (Vérany, 1846)
- Felimare picta (Schultz in Philippi, 1836)
- Felimare tricolor (Cantraine, 1835)
- Felimare villafranca (Risso, 1818)
- Felimida binza (Ev. Marcus & Er. Marcus, 1963)
- Felimida krohni (Vérany, 1846)
- Felimida luteorosea (Rapp, 1827)
- Felimida purpurea (Risso, 1831)
- Familia Dorididae Rafinesque, 1815
- Superfamilia Onchidoridoidea Gray, 1827
- Familia Calycidorididae Roginskaya, 1972
- Diaphorodoris alba Portmann & Sandmeier, 1960
- Diaphorodoris luteocincta (M. Sars, 1870)
- Diaphorodoris papillata Portmann & Sandmeier, 1960
- Familia Goniodorididae H. Adams & A. Adams, 1854
- Ancula gibbosa (Risso, 1818)
- Goniodoris castanea Alder & Hancock, 1845
- Okenia elegans (Leuckart, 1828)
- Okenia cf. impexa (Er. Marcus, 1957)
- Okenia mediterranea (Ihering, 1886)
- Okenia cf. zoobotryon (Smallwood, 1910)
- Trapania cf. hispalensis Cervera & García-Gómez, 1989
- Trapania lineata Haefelfinger, 1960
- Trapania maculata Haefelfinger, 1960
- Trapania tartanella (Ihering, 1886)
- Familia Onchidorididae Gray, 1827
- Knoutsodonta pictoni Furfaro & Trainito, 2017
- Knoutsodonta albonigra (Pruvot-Fol, 1951)
- Knoutsodonta neapolitana (Delle Chiaje, 1841)
- Knoutsodonta sparsa (Alder & Hancock, 1846)
- Familia Calycidorididae Roginskaya, 1972
- Superfamilia Phyllidioidea Rafinesque, 1814
- Familia Phyllidiidae Rafinesque, 1814
- Phyllidia flava Aradas,1847
- Familia Dendrodorididae O’Donoghue, 1924
- Dendrodoris grandiflora (Rapp, 1827)
- Dendrodoris herytra Valdés & Ortea in Valdés, Ortea, Avila & Ballesteros, 1996
- Dendrodoris limbata (Cuvier, 1804)
- Doriopsilla areolata Bergh, 1880
- Doriopsilla pelseneeri d’Oliveira, 1895
- Familia Phyllidiidae Rafinesque, 1814
- Superfamilia Polyceroidea Alder & Hancock, 1845
- Familia Aegiridae P. Fischer, 1883
- Aegires leuckartii Vérany, 1853
- Aegires palensis Ortea et al., 1990
- Aegires punctilucens (d’Orbigny, 1837)
- Aegires sublaevis Odhner, 1932
- Familia Polyceridae Alder & Hancock, 1845
- Crimora papillata Alder & Hancock, 1862
- Kaloplocamus ramosus (Cantraine, 1835)
- Limacia clavigera (O.F. Müller, 1776)
- Martadoris mediterranea (Domínguez et al., 2015)
- Palio nothus (Johnston, 1838)
- Palio dubia (M. Sars, 1829)
- Polycera elegans (Bergh, 1894)
- Polycera quadrilineata (O.F. Müller, 1776)
- Polycerella emertoni A. E. Verrill, 1880
- Thecacera pennigera (Montagu, 1813)
- Familia Aegiridae P. Fischer, 1883
- Superfamilia Doridoidea Rafinesque, 1815
- Infraorden Doridoidei
- Suborden Cladobranchia Willan & Morton, 1984
- Superfamilia Aeolidioidea Gray, 1827
- Familia Aeolidiidae Gray, 1827
- Aeolidiella alderi (Cocks, 1852)
- Berghia coerulescens (Laurillard, 1832)
- Berghia verrucicornis (A. Costa, 1867)
- Cerberilla bernadettae Tardy, 1965
- Limenandra nodosa Haefelfinger & Stamm, 1958
- Spurilla neapolitana (Delle Chiaje, 1841)
- Familia Facelinidae Bergh, 1889
- Caloria elegans (Alder & Hancock, 1845)
- Cratena peregrina (Gmelin, 1791)
- Dicata odhneri Schmekel, 1967
- Dondice banyulensis Portman & Sandmeier, 1960
- Facelina annulicornis (Chamisso & Eysenhardt, 1821)
- Facelina auriculata (Müller, 1776)
- Facelina bostoniensis (Couthouy, 1838)
- Facelina dubia Pruvot-Fol, 1948
- Facelina fusca Schmekel, 1966
- Facelina quatrefagesi (Vayssière, 1888)
- Facelina rubrovittata (A. Costa, 1866)
- Facelinopsis marioni (Vayssière, 1888)
- Favorinus branchialis (Rathke, 1806)
- Favorinus vitreus Ortea, 1982
- Godiva quadricolor (Barnard, 1927)
- Pruvotfolia pselliotes (Labbé, 1923)
- Familia Piseinotecidae Edmunds, 1970
- Piseinotecus soussi Tamsouri et al., 2014
- Piseinotecus sphaeriferus (Schmekel, 1965)
- Familia Aeolidiidae Gray, 1827
- Superfamilia Arminoidea
- Familia Arminidae Iredale & O’Donoghue, 1841 (1823)
- Armina maculata Rafinesque, 1814
- Armina neapolitana (Delle Chiaje, 1824)
- Armina tigrina Rafinesque, 1814
- Familia Arminidae Iredale & O’Donoghue, 1841 (1823)
- Superfamilia Dendronotoidea Odhner, 1934
- Familia Dotidae Gray, 1853
- Doto cervicenigra Ortea & Bouchet, 1989
- Doto aff. coronata (Gmelin, 1791)
- Doto dunnei Lemche, 1976
- Doto eireana Lemche, 1976
- Doto floridicola Simroth, 1888
- Doto koenneckeri Lemche, 1976
- Doto paulinae Trinchese, 1881
- Doto cf. pygmaea Bergh, 1871
- Doto rosea Trinchese, 1881
- Familia Hancockiidae MacFarland, 1923
- Hancockia uncinata (Hesse, 1872)
- Familia Lomanotidae Bergh, 1890
- Lomanotus barlettai García-Gómez et al., 1990
- Lomanotus genei Vérany, 1846
- Lomanotus marmoratus (Alder & Hancock, 1845)
- Familia Tethydidae Rafinesque, 1815
- Tethys fimbria Linnaeus, 1767
- Familia Dotidae Gray, 1853
- Superfamilia Fionoidea Gray, 1857
- Familia Calmidae Iredale & O’Donoghue, 1923
- Calma glaucoides (Alder & Hancock, 1854)
- Calma gobioophaga Calado & Urgorri, 2002
- Familia Cuthonidae Odhner, 1934
- Cuthona cf. fidenciae (Ortea et al., 1999)
- Familia Eubranchidae Odhner, 1934
- Eubranchus doriae (Trinchese, 1874)
- Eubranchus exiguus (Alder & Hancock, 1848)
- Eubranchus farrani (Alder & Hancock, 1844)
- Eubranchus prietoi Llera & Ortea, 1981
- Eubranchus cf. tricolor Forbes, 1838
- Eubranchus vittatus (Alder & Hancock, 1842)
- Familia Fionidae Gray, 1857
- Fiona pinnata (Eschscholtz, 1831)
- Familia Tergipedidae Bergh, 1889
- Tergipes tergipes (Forsskål in Niebuhr, 1775)
- Familia Trinchesiidae F.Nordsieck, 1972
- Rubramoena amoena (Alder & Hancock, 1845)
- Trinchesia albopunctata (Schmekel, 1968)
- Trinchesia caerulea (Montagu, 1804)
- Trinchesia cf. caerulea (Montagu, 1804)
- Trinchesia foliata (Forbes & Goodsir, 1839)
- Trinchesia genovae (O’Donoghue, 1929)
- Trinchesia miniostriata (Schmekel, 1968)
- Trinchesia ocellata (Schmekel, 1966)
- Familia Flabellinidae Bergh, 1889
- Calmella cavolini (Vérany, 1846)
- Calmella gaditana Cervera et al., 1987
- Carronella pellucida (Alder & Hancock, 1843)
- Edmundsella pedata (Montagu, 1816)
- Fjordia lineata (Lovén, 1846)
- Flabellina affinis (Gmelin, 1791)
- Paraflabellina ischitana Hirano & Thompson, 1990
- Paraflabellina gabinierei (Vicente, 1975)
- Familia Samlidae Korshunova et al (2017)
- Luisella babai Schmekel, 1972
- Familia Calmidae Iredale & O’Donoghue, 1923
- Superfamilia Proctonotoidea
- Familia Proctonotidae Gray, 1853
- Janolus cristatus (Delle Chiaje, 1841)
- Janolus hyalinus (Alder & Hancock, 1854)
- Familia Proctonotidae Gray, 1853
- Superfamilia Tritonioidea
- Familia Tritoniidae Lamarck, 1809
- Marionia blainvillea (Risso, 1818)
- Tritonia hombergii Cuvier, 1803
- Tritonia lineata Alder & Hancock, 1848
- Tritonia manicata Deshayes, 1853
- Tritonia nilsodhneri Ev. Marcus, 1983
- Tritonia plebeia Johnston, 1828
- Tritonia striata Haefelfinger, 1963
- Familia Tritoniidae Lamarck, 1809
- Superfamilia Cladobranchia incertae sedis
- Familia Embletoniidae Pruvot-Fol, 1954
- Embletonia pulchra (Alder & Hancock, 1844)
- Familia Embletoniidae Pruvot-Fol, 1954
- Superfamilia Aeolidioidea Gray, 1827
- Suborden Doridina
- Orden Pleurobranchida
- Superorden Ringiculimorpha
- Subterclase Tectipleura Schrödl et al., 2011
- Orden Aplysiida Fischer, 1883
- Superfamilia Akeroidea Mazzarelli, 1891
- Familia Akeridae Mazzarelli, 1891
- Akera bullata O.F. Müller , 1776
- Familia Akeridae Mazzarelli, 1891
- Superfamilia Aplysioidea Lamarck, 1809
- Familia Aplysiidae Lamarck, 1809
- Aplysia dactylomela Rang, 1828
- Aplysia depilans Gmelin, 1791
- Aplysia fasciata Poiret, 1789
- Aplysia parvula Mörch, 1863
- Aplysia punctata (Cuvier, 1803)
- Bursatella leachii Blainville, 1817
- Notarchus punctatus Philippi, 1836
- Petalifera petalifera (Rang, 1828)
- Phyllaplysia lafonti P. Fischer, 1872
- Familia Aplysiidae Lamarck, 1809
- Superfamilia Akeroidea Mazzarelli, 1891
- Orden Cephalaspidea P. Fischer, 1883
- Superfamilia Bulloidea Gray, 1827
- Familia Bullidae Gray, 1827
- Bulla striata Bruguière, 1792
- Familia Retusidae Thiele, 1925
- Retusa crossei (Bucquoy et al., 1886)
- Retusa mammillata (Philippi, 1880)
- Retusa minutissima (Monterosato, 1878)
- Retusa obtusa (Montagu, 1803)
- Retusa truncatula (Bruguière, 1792)
- Retusa umbilicata (Montagu, 1803)
- Familia Rhizoridae Dell, 1952
- Volvulella acuminata (Bruguière, 1792)
- Familia Bullidae Gray, 1827
- Superfamilia Cylichnoidea H. Adams & A. Adams, 1854
- Familia Cylichnidae H. Adams & A. Adams, 1854
- Cylichna cylindracea (Pennant, 1777)
- Familia Diaphanidae Odhner, 1914 (1857)
- Diaphana minuta T. Brown , 1827
- Familia Cylichnidae H. Adams & A. Adams, 1854
- Superfamilia Haminoeoidea Pilsbry, 1895
- Familia Haminoeidae Pilsbry, 1895
- Atys blainvillianus (Récluz, 1843) [nomen dubium]
- Atys jeffreysi (Weinkauff, 1866)
- Haminoea exigua Schaefer, 1992
- Haminoea hydatis (Linnaeus, 1758)
- Haminoea navicula (da Costa, 1778)
- Haminoea orbignyana (de Férussac, 1822)
- Weinkauffia turgidula (Forbes, 1884)
- Familia Haminoeidae Pilsbry, 1895
- Superfamilia Philinoidea Gray, 1850 (1815)
- Familia Aglajidae Pilsbry, 1895 (1847)
- Aglaja tricolorata Renier, 1807
- Aglaja sp.
- Camachoaglaja africana Pruvot-Fol, 1953
- Melanochlamys miqueli Pelorce et al., 2013
- Melanochlamys wildpretii (Ortea et al., 2003)
- Philinopsis depicta (Renier, 1807)
- Familia Colpodaspididae Oskars et al., 2015
- Colpodaspis pusilla M. Sars, 1870
- Familia Gastropteridae Swainson, 1840
- Gastropteron rubrum (Rafinesque, 1814)
- Familia Laonidae Pruvot-Fol, 1954
- Laona pruinosa (W. Clark, 1827)
- Familia Philinidae Gray, 1850 (1815)
- Hermania scabra (O.F. Müller, 1784)
- Philine catena (Montagu, 1803)
- Philine monterosati Monterosato, 1874
- Philine punctata (J. Adams, 1800)
- Philine quadripartita Ascanius, 1772
- Philine striatula Monterosato, 1874
- Familia Scaphandridae G.O. Sars, 1878
- Roxania utriculus (Brocchi, 1814)23
- Scaphander lignarius (Linnaeus, 1758)
- Scaphander punctostriatus (Mighels & Adams, 1842)
- Familia Aglajidae Pilsbry, 1895 (1847)
- Superfamilia Bulloidea Gray, 1827
- Orden Pteropoda
- Suborden Euthecosomata Meisenheimer, 1905
- Superfamilia Cavolinioidea Gray, 1850 (1815)
- Familia Cavoliniidae Gray, 1850 (1815)
- Cavolinia inflexa (Lesueur, 1813)
- Cavolinia gibbosa (d’Orbigny, 1834)
- Cavolinia tridentata (Forsskål in Niebuhr, 1775)
- Cavolinia uncinata (d’Orbigny, 1834)
- Diacavolinia limbata (d’Orbigny, 1836)
- Familia Cliidae Jeffreys, 1869
- Clio pyramidata Linnaeus, 1767
- Familia Creseidae Rampal, 1973
- Creseis clava (Rang, 1828)
- Styliola subula (Quoy & Gaimard, 1827)
- Familia Cavoliniidae Gray, 1850 (1815)
- Superfamilia Limacinoidea Gray, 1840
- Familia Limacinidae Gray, 1840
- Heliconoides inflatus (d’Orbigny, 1834)
- Limacina bulimoides (d’Orbigny, 1834)
- Familia Limacinidae Gray, 1840
- Superfamilia Cavolinioidea Gray, 1850 (1815)
- Suborden Pseudothecosomata Meisenheimer, 1905
- Superfamilia Cymbulioidea Gray, 1840
- Familia Cymbuliidae Gray, 1840
- Cymbulia peronii Blainville, 1827
- Familia Cymbuliidae Gray, 1840
- Superfamilia Cymbulioidea Gray, 1840
- Suborden Gymnosomata Blainville, 1824
- Superfamilia Clionoidea Rafinesque, 1815
- Familia Clionidae Rafinesque, 1815
- Clione limacina (Phipps, 1774)
- Familia Pneumodermatidae Latreille, 1825
- Pneumoderma mediterraneum van Beneden, 1838
- Pneumoderma violaceum d’Orbigny, 1834
- Familia Clionidae Rafinesque, 1815
- Superfamilia Clionoidea Rafinesque, 1815
- Suborden Euthecosomata Meisenheimer, 1905
- Orden Runcinida
- Superfamilia Runcinoidea H. Adams & A. Adams, 1854
- Familia Runcinidae H. Adams & A. Adams, 1854
- Runcina adriatica T. Thompson, 1980
- Runcina africana Pruvot-Fol, 1953
- Runcina avellana Schmekel & Cappellato, 2001
- Runcina bahiensis Cervera et al., 1991
- Runcina cf. banyulensis Schmekel & Capellato, 2001
- Runcina brenkoae T. Thompson, 1980
- Runcina coronata (Quatrefages, 1844)
- Runcina ferruginea Kress, 1977
- Runcina cf. hornae Schmekel & Capellato, 2002
- Runcina sp. 1
- Runcina sp. 2
- Runcina sp. 3
- Runcina sp. 4
- Familia Runcinidae H. Adams & A. Adams, 1854
- Superfamilia Runcinoidea H. Adams & A. Adams, 1854
- Superorden Sacoglossa Ihering, 1876
- Superfamilia Oxynooidea Stoliczka, 1868 (1847)
- Familia Oxynoidae Stoliczka, 1868 (1847)
- Lobiger serradifalci (Calcara, 1840)
- Oxynoe olivacea Rafinesque, 1814
- Familia Oxynoidae Stoliczka, 1868 (1847)
- Superfamilia Plakobranchoidea Gray, 1840
- Familia Hermaeidae H. Adams & A. Adams, 1854
- Aplysiopsis elegans Deshayes, 1853
- Caliphylla mediterranea A. Costa, 1867
- Cyerce cristallina (Trinchese, 1881)
- Cyerce graeca T. Thompson, 1988
- Hermaea bifida (Montagu, 1816)
- Hermaea paucicirra Pruvot-Fol, 1953
- Hermaea variopicta (A. Costa, 1869)
- Familia Limapontiidae Gray, 1847
- Calliopaea bellula d’Orbigny, 1837
- Ercolania coerulea Trinchese, 1892
- Ercolania viridis (A. Costa, 1866)
- Placida cremoniana Trinchese, 1892
- Placida dendritica (Alder & Hancock, 1843)
- Placida verticilata Ortea, 1982
- Placida viridis (Trinchese, 1874)
- Placida tardyi (Trinchese, 1874)
- Familia Plakobranchidae Gray, 1840
- Bosellia mimetica Trinchese, 1891
- Elysia fezi Vilella, 1968
- Elysia flava Verrill, 1901
- Elysia gordanae Thompson & Jacklin, 1988
- Elysia timida (Risso, 1818)
- Elysia translucens Pruvot-Fol, 1957
- Elysia viridis (Montagu, 1804)
- Thuridilla hopei (Vérany, 1853)
- Familia Hermaeidae H. Adams & A. Adams, 1854
- Superfamilia Oxynooidea Stoliczka, 1868 (1847)
- Orden Umbraculida Odhner, 1839
- Superfamilia Umbraculoidea Dall, 1889 (1827)
- Familia Tylodinidae Gray, 1847
- Tylodina perversa (Gmelin, 1791)
- Familia Umbraculidae Dall, 1889 (1827)
- Umbraculum umbraculum (Lightfoot, 1786)
- Familia Tylodinidae Gray, 1847
- Superfamilia Umbraculoidea Dall, 1889 (1827)
- Orden Aplysiida Fischer, 1883
- Subterclase Acteonimorpha
- Infraclase Euthyneura
- Subclase Heterobranchia Burmeister, 1837
No se citan especies del superorden Acochlidiimorpha porque actualmente no hay estudios ni informes de este grupo en las costas catalanas.
BibliografíaBallesteros, M. 2007. Lista actualizada de los opistobranquios (Mollusca: Gastropoda: Opisthobranchia) de las costas catalanas. Spira. 2: 163–188.
Ballesteros, M., E. Madrenas, and M. Pontes. 2016. Actualización del catálogo de los moluscos opistobranquios (Gastropoda: Heterobranchia) de las costas catalanas. Spira. 6: 1–28.
Bouchet, P., J. P. Rocroi, B. Hausdorf, A. Kaim, Y. Kano, A. Nützel, P. Parkhaev, M. Schrödl, and E. Strong. 2017. Revised classification, nomenclator and typification of gastropod and monoplacophoran families. Malacologia. 61: 1–526.
Cella, K., L. Carmona, I. Ekimova, A. Chichvarkhin, D. Schepetov, and T. M. Gosliner. 2016. A Radical Solution: The Phylogeny of the Nudibranch Family Fionidae. PLoS ONE 12/2016; 11(12):e0167800.
Furfaro, G., B. E. Picton, A. V. Martynov, and P. Mariottini. 2016. Diaphorodoris alba Portmann & Sandmeier, 1960 is a valid species: molecular and morphological comparison with D. luteocincta (M. Sars, 1870) (Gastropoda: Nudibranchia). Zootaxa. 4193: 304–316.
Korshunova, T., A. V. Martynov, and B. E. Picton. 2017. Ontogeny as an important part of integrative taxonomy in tergipedid aeolidaceans (Gastropoda: Nudibranchai) with a description of a new genus and species from the Barents Sea. Zootaxa 4324 (1): 1-22.
Citar este artículo como:
Pontes, Miquel, Manuel Ballesteros, Enric Madrenas (2023) "Cataluña (España)" en OPK-Opistobranquis. Publicado: 23/11/2015. Accedido: 23/09/2023. Disponible en (https://opistobranquis.info/es/?p=20249)